Bệnh sổ mũi truyền nhiễm (Coryza) trên gà

Bệnh Coryza trên gà là một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở những đàn gà nuôi nhốt tập trung. Mặc dù bệnh chỉ gây chết với tỉ lệ 5% toàn đàn nhưng nếu không chữa trị kịp thời bệnh sẽ phát triển ghép với một số bệnh khác như bệnh Ecoli, CRD, IB hay bệnh ORT khiến tỉ lệ chết tăng lên.

1. Căn bệnh:

• Vi khuẩn gây bệnh là Haemophilus paragallinarum là một vi khuẩn hiếu khí, Gr (-).

• Bệnh chủ yếu xảy ra trên gà.

• Mọi lứa tuổi đều có thể mắc, nhưng gà lớn bị nặng hơn gà con.

• Mầm bệnh tồn tại ở chất tiết đường hô hấp, xoang cạnh mũi, xoang dưới hốc mắt.

• Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp nên trong thời gian ngắn 7 - 10 ngày nếu không kịp thời phát hiện và điều trị, bệnh sẽ lây nhanh ra toàn đàn.

2. Triệu chứng:

• Gà bệnh suy yếu, chảy nước mắt gây viêm kết mạc mắt.
• Phù đầu hoặc phù mặt.
• Dịch viêm chảy ra từ mũi bắt đầu trong sau đặc và đóng cục mủ trắng, ấn tay vào thấy cứng, nhìn 2 bên mũi thấy phình to.
• Mắt bị viêm kết mạc nên dính hai mí lại không mở ra được chỉ mở được một phần nhỏ. Do đó gà không ăn uống được và chết.
• Ở gà đẻ, khi mắc bệnh có thể làm giảm sản lượng trứng ( 10-40%).

3. Bệnh tích:

• Mổ ở xoang mũi thấy dịch viêm lúc đầu trong sau đặc trắng như bã đậu.
• Tổ chức dưới da, đầu và tích bị phù thũng.
• Xoang niêm mạc, kết mạc mắt bị viêm đỏ.
• Đường khí quản trên có thể bị viêm, có thể viêm phổi và túi khí.
• Các biểu hiện bên trong nội tạng thường do kế phát với các bệnh khác, Coryza ít có các bệnh tích đặc trưng trong các cơ quan nội tạng.

4. Phòng và điều trị bệnh:

• Phòng bệnh:

Trong kiểm soát sự lưu hành của vi khuẩn gây bệnh Coryza chúng ta cần lưu ý, ngoài các biện pháp an toàn sinh học như những bệnh truyền nhiễm khác ta cần đặc biệt chú ý tới việc để trống chuồng sau mỗi lứa nuôi và phương pháp quản lý “cùng vào cùng ra”.

Do vi khuẩn có thể tồn tại được trong môi trường 2 – 3 ngày nên việc để trống chuồng sau mỗi lứa nuôi sẽ là phương pháp tốt nhất để loại bỏ mầm bệnh ra khỏi trại.

Việc tiến hành “cùng vào cùng ra” hiện đang được áp dụng thành công tại nhiều trang trại để kiểm soát bệnh Coryza. Ngoài ra việc phun thuốc sát trùng định kỳ cho trại cũng là phương pháp cần được chú y tới.

• Trị bệnh:

Cách ly gà bị bệnh, thay chất độn chuồng.

Sát trùng tẩy uế chuồng nuôi 1 lần 1 ngày liên tục trong 1 – 2 tuần. 

Sử dụng sản phẩm trong quá trình điều trị bệnh:

• Azo - Tiamulin premix trộn vào thức ăn hoặc nước uống với liều dùng 1g/10kgP.
• Hoặc Azo - Tilmi Oral hòa với nước uống với liều dùng 1ml/15kgP.

Cho gà dùng các loại thuốc tăng lực, tăng sức đề kháng như điện giải, vitamin tổng hợp, giải độc gan thận cho gà uống liên tục 10 – 15 ngày.

• Sản phẩm Gep - A - Stress giải độc gan thận với liều dùng 1ml/10kgP.

Với những con gà bị nặng chảy nước mắt nước mũi có thể dùng thuốc Gentamycin nhỏ mắt mũi 2 lần một ngày liên tục trong 3 – 5 ngày.